Trong bối cảnh bóng đá hiện đại, vai trò của hậu vệ cánh đã trải qua một cuộc cách mạng mạnh mẽ, nhưng ít ai nhận ra rằng vị trí tiền vệ cánh cũng đang có sự “lột xác” không kém. Các tiền đạo cắm thuần túy đang dần trở thành quá khứ, phần lớn là do ngày càng nhiều huấn luyện viên đặt niềm tin vào những cầu thủ chạy cánh để tìm kiếm nguồn cảm hứng trong cả việc ghi bàn lẫn kiến tạo.
Tiền vệ cánh truyền thống thường thích bám biên, vượt qua đối thủ và tung ra những quả tạt sắc bén cho đồng đội. Tuy nhiên, thế hệ tiền vệ cánh mới lại thường có xu hướng bó vào trung lộ, tạo ra tác động trực tiếp lên bảng tỷ số. Dù vai trò của họ vẫn đang tiếp tục phát triển, một điều chắc chắn là lịch sử 33 năm của giải đấu Premier League đã sản sinh ra vô số những cầu thủ tấn công biên xuất chúng.
Thay vì tự mình liệt kê ra 20 cái tên xuất sắc nhất, chúng tôi đã nhờ đến trí tuệ nhân tạo (AI) để xếp hạng những tiền vệ chạy cánh vĩ đại nhất trong lịch sử giải đấu hàng đầu nước Anh kể từ khi Premier League được tái cấu trúc vào năm 1992. Danh sách này đi kèm với những lý giải chi tiết cho từng lựa chọn, mang đến cái nhìn sâu sắc về những đóng góp của họ.
20. Phil Foden
CLB Premier League đã thi đấu: Manchester City
Phil Foden ăn mừng bàn thắng trong màu áo Manchester City tại Premier League
Nhận định của AI: “Sự linh hoạt của Foden – thường xuyên di chuyển từ cánh vào trong – đã đóng vai trò then chốt trong sự thống trị gần đây của Man City. Tuổi trẻ và tiềm năng đã giúp anh lọt vào top 20.”
Với 61 bàn thắng và 28 kiến tạo sau 192 lần ra sân tại Premier League, những thành tích này đã giúp cầu thủ 25 tuổi này giành được sáu chức vô địch Premier League, hai giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm và một giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm của giải đấu. Thật dễ hiểu tại sao Phil Foden lại được xếp hạng trong số những cầu thủ xuất sắc nhất lịch sử giải đấu.
Một số người có thể ngạc nhiên khi thấy anh chỉ xếp ở vị trí thứ 20, nhưng những khó khăn của Foden khi các đồng đội không đạt phong độ cao nhất, cùng với những màn trình diễn không mấy ấn tượng trong màu áo đội tuyển Anh, cho thấy anh chưa thực sự có ảnh hưởng ổn định như cách mà một số cổ động viên Manchester City vẫn thường ca ngợi. Tuy nhiên, tiềm năng phát triển và khả năng đóng góp vào những thời khắc quan trọng của Foden là không thể phủ nhận.
19. Damien Duff
CLB Premier League đã thi đấu: Blackburn Rovers, Chelsea, Newcastle & Fulham
Damien Duff trong trận đấu cho Chelsea tại Premier League
Nhận định của AI: “Tốc độ và sự cần mẫn của Duff là chìa khóa trong các chức vô địch của Chelsea giai đoạn 2004-2006. Sự ổn định của anh qua nhiều CLB đã giúp anh có một vị trí.”
Damien Duff xứng đáng được công nhận là một trong những tiền vệ cánh vĩ đại nhất Premier League nhờ sự ổn định, tinh thần làm việc không ngừng nghỉ và khả năng tỏa sáng ở những sân khấu lớn nhất. Tại Blackburn Rovers, anh đóng vai trò quan trọng trong chiến thắng tại League Cup, với những pha đi bóng trực diện và khả năng sáng tạo đã làm khổ các hậu vệ đối phương.
Là một bản hợp đồng chủ chốt và mang tính tiên phong cho Chelsea dưới thời Roman Abramovich, Duff đã đóng vai trò then chốt trong hai chức vô địch liên tiếp của Jose Mourinho, tạo thành một cặp đôi cánh chết chóc cùng Arjen Robben. Được trời phú cho sự cân bằng, tốc độ và trí thông minh, anh có thể vượt qua đối thủ hoặc bó vào trong để tạo không gian, dù tên tuổi của anh không thường được nhắc đến rạng rỡ như những người đồng cấp trong danh sách này. Duff là hình mẫu của một tiền vệ cánh toàn diện, vừa có khả năng tấn công sắc bén, vừa tích cực tham gia phòng ngự.
18. John Barnes
CLB Premier League đã thi đấu: Liverpool, Charlton Athletic & Newcastle
Huyền thoại John Barnes của Liverpool đi bóng ở Premier League
Nhận định của AI: “Thời kỳ đỉnh cao của Barnes là trước Premier League, nhưng kỹ năng và tầm nhìn của anh ở Liverpool vẫn tỏa sáng vào đầu những năm 1990, dù số danh hiệu hạn chế đã khiến anh bị xếp thấp hơn.”
Được coi là “Cầu thủ của thập niên 80” của Anh, việc John Barnes vẫn nằm trong số những người vĩ đại nhất của một kỷ nguyên mà anh hầu như không thi đấu ở đó đã nói lên rất nhiều về tài năng của huyền thoại Liverpool này trong những năm thi đấu đỉnh cao. Jamie Carragher từng gọi anh là cầu thủ dứt điểm hay nhất mà anh từng chơi cùng, mặc dù cũng từng chia sẻ sân với Michael Owen và Fernando Torres.
Hơn nữa, khả năng lướt qua các hậu vệ như thể họ không tồn tại, kết hợp với nhãn quan ghi bàn, đã biến anh thành một trong những tiền đạo đáng sợ nhất trong bóng đá Anh và có lẽ là cầu thủ rê bóng vĩ đại nhất mà đất nước này từng sản sinh. Dù chỉ có một vài mùa giải trong kỷ nguyên Premier League, Barnes vẫn để lại dấu ấn đậm nét với những pha xử lý đẳng cấp và khả năng kiểm soát bóng siêu việt, xứng đáng là một biểu tượng của kỹ thuật và sự sáng tạo.
17. Harry Kewell
CLB Premier League đã thi đấu: Leeds United & Liverpool
Harry Kewell trong màu áo Leeds United tấn công biên
Nhận định của AI: “Phong cách chơi đầy hoa mỹ của Kewell tại Leeds đã biến anh thành một ngôi sao, dù chấn thương đã kìm hãm tiềm năng của anh. Chiến thắng Champions League 2005 của anh tăng thêm trọng lượng.”
Với danh hiệu Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm của PFA vào mùa giải 1999/2000, Kewell đã ghi 10 bàn thắng và cung cấp 12 kiến tạo trong 34 lần ra sân cho Leeds United khi đội bóng của David O’Leary kết thúc mùa giải ở vị trí thứ ba và giành quyền tham dự Champions League. Theo nhiều cách, anh chính là hình mẫu tiền đạo cánh hiện đại trước khi định nghĩa này được hình thành.
Thật không may, chấn thương đã đeo bám cầu thủ người Úc trong suốt thời gian anh ở Anfield, nhưng anh vẫn rất xuất sắc mỗi khi có thể ra sân. “Phù thủy xứ Oz” đã trải qua năm mùa giải trong màu áo đỏ từ năm 2003 đến 2008, trong đó anh đã làm mê hoặc các cổ động viên Kop bằng những cú sút xa đẹp mắt từ ngoài vòng cấm. Tuy nhiên, với chỉ 16 bàn thắng sau 139 lần ra sân, số liệu này đã giới hạn khả năng anh leo cao hơn trong danh sách này. Dù vậy, tầm ảnh hưởng của Kewell trong những khoảnh khắc thăng hoa là không thể phủ nhận, đặc biệt là khả năng tạo đột biến từ hành lang cánh.
16. Arjen Robben
CLB Premier League đã thi đấu: Chelsea
Arjen Robben rê bóng và dứt điểm hiểm hóc cho Chelsea
Nhận định của AI: “Mặc dù gặp chấn thương, tốc độ và khả năng dứt điểm của Robben vẫn cực kỳ bùng nổ trong giai đoạn Chelsea thống trị giữa những năm 2000. Thời gian thi đấu ngắn ngủi khiến anh chỉ xếp thứ 16.”
Arjen Robben có thể chỉ trải qua ba mùa giải ở Premier League, nhưng tác động của anh là không thể phủ nhận. Ký hợp đồng với Chelsea từ PSV vào năm 2004, tiền vệ cánh người Hà Lan nhanh chóng trở thành nền tảng của đội hình vĩ đại đầu tiên của Mourinho. Bất chấp những rào cản do chấn thương, Robben đã ghi 15 bàn và kiến tạo 11 lần sau 67 lần ra sân ở giải đấu, giúp Chelsea giành hai chức vô địch Premier League liên tiếp vào các mùa 2004/05 và 2005/06, bao gồm cả chiến dịch kỷ lục 95 điểm của họ.
Nổi tiếng với tốc độ chớp nhoáng, trọng tâm thấp và pha xử lý thương hiệu bó vào trong bằng chân trái, anh gần như không thể cản phá khi hoàn toàn khỏe mạnh, ngay cả khi các hậu vệ có thể đọc được bước đi tiếp theo của anh. Khả năng kéo giãn hàng phòng ngự, kiếm phạt và tạo ra những đóng góp quyết định của Robben đã mang lại cho Chelsea một lợi thế sắc bén, biến họ thành những nhà vô địch liên tiếp.
15. Raheem Sterling
CLB Premier League đã thi đấu: Liverpool, Manchester City, Chelsea & Arsenal
Raheem Sterling ăn mừng bàn thắng cho Manchester City
Nhận định của AI: “Sự phát triển của Sterling dưới thời Guardiola đã biến anh thành một tiền vệ cánh sung mãn, với ba chức vô địch Premier League. Sự linh hoạt của anh đã nâng cao thứ hạng.”
Trong sự nghiệp Premier League của mình cho đến nay, Sterling đã ghi 123 bàn thắng và cung cấp 65 kiến tạo sau 396 lần ra sân, đưa anh vào hàng những cầu thủ chạy cánh hiệu quả nhất giải đấu. Tại Man City, anh đã đạt mốc hai chữ số bàn thắng trong năm mùa giải liên tiếp, bao gồm kỷ lục cá nhân 20 bàn thắng tại giải đấu vào mùa 2019/20. Khả năng di chuyển thông minh, bó vào khu vực trung tâm và thói quen xuất hiện ở cột xa đã biến anh thành một mối đe dọa không ngừng nghỉ.
Sterling cũng đã giành bốn chức vô địch Premier League, hai giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm và ba lần có tên trong Đội hình tiêu biểu của năm, củng cố di sản của anh ở quê nhà. Kể từ khi gia nhập Chelsea vào năm 2022, anh đã ít hiệu quả hơn rất nhiều, làm suy yếu cơ sở để anh có thể leo cao hơn trong bảng xếp hạng. Khi nói đến các cơ hội lớn, anh chỉ chuyển hóa được 44.3% cơ hội – đặt anh vào nhóm một phần ba dưới cùng trong hạng mục đó. Dù vậy, những thành công và đóng góp của Sterling tại Liverpool và đặc biệt là Man City là không thể phủ nhận.
14. Leroy Sane
CLB Premier League đã thi đấu: Manchester City
Leroy Sane trong trận đấu tại Premier League với Manchester City
Nhận định của AI: “Tốc độ điện xẹt và tài năng chân trái của Sane đã tỏa sáng trong mùa giải 100 điểm của Man City 2017-18. Khoảng thời gian ngắn ngủi nhưng đầy thống trị đã giúp anh có một vị trí.”
Khoảng thời gian Leroy Sane thi đấu ở Premier League có thể ngắn hơn so với Sterling, nhưng tác động của anh thường mang tính quyết định hơn, và tên anh chắc chắn được nhắc đến thường xuyên hơn tại sân Etihad những ngày này. Gia nhập Man City vào năm 2016, tuyển thủ Đức nhanh chóng trở thành một nhân tố chủ chốt trong đội hình phá kỷ lục của Pep Guardiola mùa giải 2017/18, đóng góp 10 bàn thắng và 15 kiến tạo khi Man City đạt mốc 100 điểm.
Anh tiếp tục thể hiện phong độ cao với 10 bàn thắng và 10 kiến tạo ở mùa giải tiếp theo, giúp đội bóng Citizens giành hai chức vô địch liên tiếp. Anh cũng được vinh danh là Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm của PFA vào mùa 2017/18, và một số bàn thắng của anh – bao gồm bàn thắng vào lưới Liverpool năm 2019 – sẽ được nhớ mãi, ngay cả khi thành công của câu lạc bộ thường được gán cho những cái tên như Sergio Aguero và Kevin De Bruyne. Sane là hiện thân của một tiền vệ cánh hiện đại với khả năng bứt tốc, dứt điểm và kiến tạo ở đẳng cấp cao.
13. David Ginola
CLB Premier League đã thi đấu: Newcastle, Tottenham, Everton & Aston Villa
David Ginola trong màu áo Newcastle United thi đấu tại Premier League
Nhận định của AI: “Phong cách hoa mỹ và những bàn thắng từ xa của Ginola đã giúp anh giành giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm của PFA 1999. Phong cách của anh đã mang lại sự phấn khích cho giải đấu.”
David Ginola được coi là một trong những cầu thủ Premier League vĩ đại nhất từng giành danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất năm, mặc dù lựa chọn các câu lạc bộ của anh có lẽ đã phần nào gợi ý lý do tại sao. Cầu thủ người Pháp có những pha chạm bóng tinh tế và anh đã khiến một số hậu vệ giỏi trông thật ngớ ngẩn trong những ngày thi đấu cho Newcastle United và Tottenham. Anh thường sử dụng khả năng rê bóng xuất sắc của mình để vượt qua hai hoặc ba cầu thủ trước khi cứa bóng vào góc xa từ rìa vòng cấm.
Dù Ginola không có số liệu thống kê ngoạn mục, cũng không có chức vô địch Premier League, nhưng anh đã tạo ra những khoảnh khắc cá nhân tuyệt vời trong những năm tháng đỉnh cao ở giải đấu hàng đầu nước Anh. Trên thực tế, vào năm 1999, huyền thoại Johan Cruyff thậm chí còn tuyên bố Ginola là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới. Ginola là biểu tượng của sự hào hoa, khả năng tạo nên những pha bóng ma thuật và mang lại niềm vui cho người hâm mộ.
12. Freddie Ljungberg
CLB Premier League đã thi đấu: Arsenal & West Ham
Freddie Ljungberg ăn mừng chức vô địch Premier League cùng Arsenal
Nhận định của AI: “Những pha di chuyển thông minh và bàn thắng ở các trận đấu lớn của Ljungberg, đặc biệt là trong cú đúp năm 2002, đã khiến anh trở nên cực kỳ quan trọng đối với thành công của Arsenal.”
Freddie Ljungberg là một trụ cột của Premier League, thi đấu từ năm 1998 đến 2008, với tất cả trừ một trong 11 mùa giải của anh đều dành cho Arsenal, nơi anh trở thành một trong những cầu thủ vĩ đại nhất của họ. Việc anh chuyển đến bắc London vào thời điểm đó là một rủi ro đối với Pháo thủ vì anh không có kinh nghiệm thi đấu đỉnh cao trước đó, khi gia nhập từ đội bóng Thụy Điển Halmstad. Tuy nhiên, tiền vệ cánh này đã không mất nhiều thời gian để bắt nhịp.
Được coi là một trong những bản hợp đồng hời nhất lịch sử Premier League, Ljungberg kết thúc sự nghiệp tại giải đấu với 77 đóng góp vào bàn thắng sau 241 lần ra sân, giúp Arsenal giành hai chức vô địch, bao gồm cả mùa giải “Bất bại” nổi tiếng, đồng thời anh cũng là Cầu thủ xuất sắc nhất mùa giải 2001/02. Ljungberg không chỉ là một cầu thủ có kỹ thuật mà còn có tinh thần chiến đấu mạnh mẽ và khả năng ghi bàn quan trọng trong những trận đấu lớn.
11. Marc Overmars
CLB Premier League đã thi đấu: Arsenal
Marc Overmars trong pha bứt tốc cho Arsenal tại Premier League
Nhận định của AI: “Tốc độ và sự trực diện của Overmars với cả hai chân là chìa khóa trong cú đúp của Arsenal năm 1997-98. Thời gian ngắn ngủi nhưng đầy tác động của anh đã thay đổi kỳ vọng về tiền vệ cánh.”
Từ một huyền thoại Arsenal này sang một huyền thoại khác, khả năng sử dụng hai chân của Marc Overmars đã biến anh thành cơn ác mộng tồi tệ nhất của mọi hậu vệ tại Highbury. Khả năng thuận cả hai chân của anh có nghĩa là anh luôn đi trước người kèm một bước, với đối thủ không bao giờ chắc chắn liệu anh sẽ sút, chuyền, tạt hay lướt qua họ bằng một động tác giả.
Mặc dù chỉ dành ba năm với Pháo thủ, Overmars đã để lại ấn tượng sâu sắc, ghi 25 bàn thắng và kiến tạo 27 lần sau 100 lần ra sân. Khoảnh khắc đỉnh cao của anh đến trong chiến dịch 1997/98, khi tốc độ và phong cách hoa mỹ của anh đã chứng tỏ vai trò then chốt trong việc giúp Arsenal giành chức vô địch giải đấu đầu tiên kể từ năm 1991. Overmars là một trong những tiền vệ cánh đầu tiên ở Premier League thực sự định hình lại vai trò tấn công biên với tốc độ kinh hoàng và khả năng xuyên phá hàng phòng ngự đối phương.
Kết luận
Danh sách do AI tổng hợp này đã cung cấp một cái nhìn thú vị về những cầu thủ chạy cánh đã định hình Premier League qua các thời kỳ. Từ những huyền thoại với phong cách hoa mỹ như David Ginola và John Barnes, đến những cỗ máy tấn công hiện đại như Phil Foden và Raheem Sterling, mỗi cái tên đều mang đến những giá trị và dấu ấn riêng biệt. Sự thay đổi trong vai trò tiền vệ cánh, từ những cầu thủ bám biên truyền thống đến những mũi nhọn có khả năng bó vào trong và dứt điểm, đã phản ánh sự phát triển chiến thuật không ngừng của bóng đá Anh.
Premier League vẫn tiếp tục là sân khấu cho những tài năng biên xuất chúng, và chắc chắn rằng danh sách này sẽ còn được bổ sung trong tương lai. Bạn nghĩ sao về bảng xếp hạng này? Ai là tiền vệ cánh vĩ đại nhất mà bạn từng chứng kiến thi đấu ở Premier League? Hãy để lại bình luận và chia sẻ ý kiến của bạn bên dưới!
